CAMBOLAS sul Viau

jogatz ambe la mirga sus la fòtò --->

•  Pels camins GR 62 o lo PR31, que son representats dins los topoguidas de la FFRP (Féderacion Francesa de los Rebalaires a Ped), del Pont de Salars en davalen la rivièira Viau et las paissièiras dels molins ancians, l'òn arriva al vilatge de Cambolàs lo Pojòl. Lo castel ,ò pus lèu ça que ne demòra , se quilha sul puech dins la virada de la rivièira. Avem de traças d' aquela fortalesa dempuèi lo sègle XI , fa donc partida des pus ancians castels conescuts en par aicí . Apartenia a una meteissa familha de la feodalitat, puèi als comtes poderoses de Rodés : amenaçava donc lo poder reial e Richelieu lo fet demantibelar en 1630. La gleisa del Pojòl d'arquitectura preromana es bastida en pèira non talhada amb una nef molt nàuta.

•  Al vilatge passava lo camin roman que fasia lo ligam de la Via Domicià (de Roma a Iberia) ambe Segodunum (Rodés) via Condatomag (Milhàu). Aquel camin ferat copava pel Levezon, pais dels Rutenas, passava a las Vernhas , al Caussanel, a Canet de Salars, a las Paludas, a Cambolàs donc per un pont roman a tres arcas en peiras que se fracatget amb la taripla montada de las aiguas de Viau lo 9 de septembre 1909, coma los cinq autres ponts en capmont del cors de la rivièra, la via romana montava puèi a la Crotz de la Vaissa (crotz men-hir tipica en peira chista coma là de Mejanès.

•  Al sègle XVIII lo val a prosperat ambe la fabrica de telas o sargas tipicas, l'ordum erà de fial de camba e lo teissum en lana. Un vingtenat d'ans d'avans la revolution françesa i avia encara siessenta teisseires, un centenat de cardùrs, e cent fialairas a Cambolàs e dins los vilatges a l'entorn : totes travalhavan per lo comerce. Aquelas telas eran negociadas en Provença e dins tot lo Lenguadoc, per los camins o embarcadas tamben sus de gabaras que davalavan Avairon, lo Tarn, puèi la Garona . Leù s'acabet aquela prosperitat, la generation siguenta a manquat lo respect de dimensions et de la qualitat (i metian de bora de vaca, de biòus o de cabra ).

• Los intendents de Montalban fagueran passar una novèla rota mai segura per lo platèu (podia mena renfort de tropas a Nimes per combatre Uguenaus de Cevenas) e causiguèran de i far cùrar Viau al pont de Salars puslèu qu'a San Jòrdi ò a Cambolàs. La mesa a l'escart d'aquela novela rota deciget la fin de la prosperitat del vilatge. En dejos lo castel un pontanel encambava Viau a l'endret del Pichòt Bari que es una vielha capela del segle XII , amenatgada en ostal residential.
• Lo vilatge un temps abandonat se torna reviscolar , los ostals tornant viure et los estatjans alentorns i fan una vota (festa votiva) a tot petar lo darièr dimenge de jun (repais del matin dusqu'a tard dins la nuech : una solenca, tanben animations e un fiòc artificial)